Gatunek ludzki już od samego początku swojego funkcjonowania kierował swoje myśli i działalność twórczą w stronę rzeczy artystycznie pięknych. Już nawet człowiek pierwotny przedstawiał kreatywny obraz otaczającego go świata na ścianach jaskiń. Na pewno jednym z powodów tego typu zamiłowania jest chęć otaczania się przedmiotami pięknymi, które dadzą człowiekowi poczucie swego rodzaju azylu od trudów dnia codziennego. Jak w takim kontekście umiejscowić funkcjonowanie plakatu? Czy plakat może być artystycznym wyrazem kreatywności ludzkiej? W naszym kolejnym wpisie opowiemy Wam o historii i współczesności plakatu jako dekoracji ściennej.
Koniec XIX wieku- początek plakatu
Plakat, czyli przekaz powielony w wielu kopiach, umieszczony na dość grubym papierze związany był z rozwojem nowoczesnego drukarstwa. Już w początkach XIX wieku rozpoczęto przedruk różnorakich dzieł w technice litografii, jednak dopiero upowszechnienie się tej metody sprawiło, że stała się ona na tyle tania, aby można ją było stosować do produkcji plakatów. W okolicach 1880 roku, francuski malarz Jules Cheret zastosował pewną odmianę technologii litograficznej do stworzenia pierwszych kolorowych plakatów. Cheret wyprodukował tą drogą ponad 1000 dzieł, które na stałe weszły to historii sztuki. Okres przełomy XIX i XX wieku to czas silnego rozwoju sztuki plakatowej. Twórcy tacy jak Alfons Mucha, czy Henri Toulouse Lautrec przyczynili się do upowszechnienia tej formy artystycznego przekazu. Kolebką plakat stał się Paryż (plakaty francuskie okresu art nouveau ukazywały przede wszystkim bogate życie kawiarniane, plakat włoski sławił operę, plakat niemiecki ukazywał zdobycze technologiczne, a amerykański przedstawiał między innymi naturę dzikiego zachodu).
Początek XX wieku- narodziny modernizmu w plakacie.
Początek minionego wieku przyniósł ze sobą odejście od bogatej ornamentyki plakatów stylu Art Nouveau. Jej miejsce zajęły geometryczne kształty, prosta linia i duża bardziej ascetyczna forma. Plakat stał się wraz początkiem nowego wieku jedną z form wspierających reklamę produktową. Mariaż sztuki z gospodarką stał się zatem rzeczywistością, a sytuacja taka trwa do dzisiaj. Okres późniejszy, czyli czas przypadający na działania wojenne (I wojna światowa) to czas masowego druku plakatów o charakterze propagandowym, nawiązującym do wzmożenia wysiłku militarnego. O skali tego zjawiska świadczyć może fakt, że w tym właśnie czasie w samych Stanach Zjednoczonych powstał jeden plakat na czterech mieszkańców.
Duch przemysłowy i Art Deco w plakacie.
Lata trzydzieste dwudziestego wieku to czas nazywany przez historyków złotym wiekiem. Świat zapominał o trudach Pierwszej Wojny Światowej, a nie zdawał sobie jeszcze sprawy z zagrożeń niesionych przez systemy totalitarne. Ten okres beztroski niósł ze sobą rozwój sztuki dekoracyjnej, której głównym celem było zdobić. Plakat świetnie wpisywał się w ten nurt. Plakaty na ścianę zdobiły już nie tylko przestrzenie publiczne, ale coraz częściej traktowane były jako dekoracje domowe. W samej formie, plakaty tego okresu coraz mocniej odzwierciedlały moc człowieka jako siły stwórczej, co było zgodne z bardzo szybkim rozwojem przemysłu. Na plakacie zastępowane elementy malarskie grafiką. Stosowano bardzo szeroko kreację opartą na figurach geometrycznych, czy jeszcze prostszych liniach. Zabiegi takie stosowano nawet w przypadku plakatów botanicznych, często ukazujących egzotykę nieznaną dotąd człowiekowi.
Plakat w okresie drugiej wojny światowej i w czasie powojennym (lata pięćdziesiąte dwudziestego wieku).
Na okres początku Drugiej Wojny Światowej przypada silny rozwój techniki drukarskiej zwanej offset’em. Technologia ta pozwoliła na zwiększenie mocy produkcyjnych drukarni, a to w konsekwencji spowodowało znaczny wzrost kopii dzieł krążących na rynku, w tym również plakatów. Plakaty propagandowe, stały się częścią oficjalnej machiny państwowej, złożonej z prasy, radia i właśnie plakatów na ścianę, które pojawiły się w masowy sposób na ulicach miast i miasteczek.
Lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte- rozwój typografii, plakat wykorzystywany w celach propagandy korporacyjnej.
Okres powojenny, aż do późnych lat sześćdziesiątych cechował się mocnym rozwojem plakatów typograficznych. Sztuka typografii wykorzystana został do komunikacji treści biznesowych zarówno z Klientem indywidualnym, jak i wewnątrz świata korporacyjnego. Sprzyjał temu bardzo silny rozwój gospodarczy, związany z odbudową Europy ze zgliszcz wojennych oraz silnym rozwojem zamożności społeczeństwa amerykańskiego. Najznamienitszym autorem plakaty korporacyjnego był Amerykanin Paul Rand, zwany również „Papa Logo”, który wykorzystał plakat jako jedno z mediów reklamowych dla biznesu tamtego czasu. Plakat powojennego świata stał się tak naprawdę pierwszym, globalnym nośnikiem informacji.
Koniec lat sześćdziesiątych i wczesne lata siedemdziesiąte-okres buntu, wzrost znaczenia polskiej szkoły plakatu.
Lata siedemdziesiąte w plakacie to okres odejścia od przejrzystości i porządku lat poprzednich. Plakaty tego okresu stają się dużo mniej „poukładane”, wprowadzają pewien artystyczny nieład, wykorzystują zestawienie nietypowych kolorów. Wszystkie te zabiegi artystyczne łączą się z tematyką plakatów, często kontestującą zastaną rzeczywistość (przede wszystkim państwową). Plakat rozwija się również w Polsce, gdzie miejscowi artyści bardzo często w plakacie właśnie przemycali treści zabronione, umykając oku cenzury. Plakat polski zachęcał odbiorców do uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych, promując przedstawienia teatralne, czy filmy.
Postmodernizm lat osiemdziesiątych- wykorzystanie nowoczesnych technik w pracy twórczej nad plakatem.
Lata osiemdziesiąte w sztuce plakatu zrywały z zasadami lat poprzednich. Było to dużej części możliwe dzięki zastosowaniu technologii komputerowej, która dawała możliwość dowolnego łączenia różnych dziedzin, takich jak fotografia, grafika, typografia. Rezultatem były bardzo często plakaty zupełnie inne od tych, które mogliśmy zobaczyć do tej pory. Prekursorem sztuki postmodernizmu w plakacie był Wolfgang Weingart, którego dzieła cechował chaos, spontaniczność i zupełne odejście z utartej ścieżki plakatu na ścianę.
Lata dziewięćdziesiąte i współczesność- szerokie wejście plakatu pod strzechy.
Współczesność w plakacie znacie doskonale. Plakat na ścianę stał się powszechną, dość tanią, ale piękną formą zdobienia ścian. Wszechobecność grafiki komputerowej, rozwój cyfrowych metod produkcji plakatu, sprawiają, że plakaty są dostępne dla niemal każdego. Szczególną popularnością cieszą się plakaty jako forma dekoracji do salonu, kuchni, czy pokoju dziecięcego (plakaty do kuchni, plakaty do salonu, plakaty dla dzieci).